22 oktober 2021
Telkens weer probeer ik te snappen waarin de geachte heer Rik Torfs eigenlijk gelooft. Ik kijk en luister naar hem als was het een goochelaar die zijn geloof als een duif uit zijn mouwen tovert (of weer wegtovert). Het kan niet maar hij doet het toch. Eigenlijk voel ik mij vooral een jurylid in “The Masked Singer” met de God van Torfs als het zingend masker. En ik, als jurylid, moet achterhalen wie nu precies achter het masker zit.
Tot nu toe ken ik aan de God van Torfs volgende eigenschappen toe: poreus als een spons, glad als een paling en mistig als een mistbank. Deze eigenschappen samen vormen een goede omschrijving van wat theologen ook wel eens “transcendentie” durven noemen. Zo’n transcendente God is alles en niets tegelijk, hij kan alle betekenissen opzuigen en hij laat zich niet vastpakken noch vastpinnen.
Deze God is zo transcendent dat hij zeker ver van de mens staat en niets te maken heeft met voorschriften voor ethisch gedrag.
Dit blijkt ook uit een opmerking van Torfs over het verhaal in het Oud Testament waarbij Abraham de opdracht krijgt van God om zijn zoon te kelen. In “Mag God nog?”, blz. 87, oppert de geachte theoloog: ” Maar hij [Abraham] zou misschien verworpen zijn geworden om zijn daad als hij het toch had gedaan [zijn zoon kelen]. Het is een verhaal met veel ambivalentie.” Zelfs uit dit hyperbelangrijke verhaal kunnen we geen conclusies trekken over God, volgens Torfs.
Natuurlijk vertelt theoloog Torfs opnieuw onzin. De zaak is glashelder. Als God niet tussenkomst wanneer Abraham op het punt staat zijn zoon te kelen, dan is het gevolg dat Abraham Isaac keelt en dat Isaac zonder meer dood is. Daar is niets ambigu aan. En dan moet God Abraham achteraf toch niet verwerpen omdat hij Gods bevel heeft uitgevoerd? Hoe pervers zou een dergelijke God niet zijn ?
Misschien is er toch een ambiguiteit in dit verhaal, maar dan wel op een hoger niveau: Kan een God die vraagt om een moord te plegen wel God zijn ? Hoe weet de gelovige dat God tot hem spreekt en niet de Duivel? En wijst het verhaal er niet in de eerste plaats op dat het eigenlijk niet relevant is wat God wil (tenzij hij uiteraard een soort dictator is). Maakt het verhaal niet vooral duidelijk dat iets niet noodzakelijk “goed” is omdat God het wil, maar dat wij mensen hoe dan ook verplicht zijn om onze morele keuzes te maken.
Op YouTube heb ik alvast gezien dat diverse moslimpredikers het verhaal aangrijpen om te bidden dat hun geloof zo sterk zou mogen zijn als dat van Abraham… Het Offerfeest is één van de twee belangrijkste moslimfeesten.